Unikasz konfliktów, dostosowujesz się, a może walczysz o zwycięstwo za wszelką cenę? Jaki masz styl rozwiązywania konfliktów i kiedy dobrze stosować różne style?
Rywalizacja, wspolpraca, kompromis, unikanie, dostosowywanie się
Kenneth Thomas oraz Ralph Kilmann opisali w 1974 roku podstawowe style reakcji ludzi na konflikt i myślę, że do tej pory ich rozróżnienie ma się dobrze. W literaturze określa się je od nazwisk autorów jako style reakcji na konflikt Thomasa-Kilmanna. Czym się charakteryzują i kiedy dobrze jest je stosować?
1. Unikanie (wycofanie się)
Jeśli w odpowiedzi na konflikt często udajesz, że sprawy nie ma lub krótko ucinasz dyskuje na dany temat, nie poświęcasz mu czasu, puszczasz uwagi mimo uszu, może to oznaczać, że preferujesz ten styl. Wybieramy ten styl częściej, jeśli widzimy konflikt jako nierozwiązywalny. Ale używanie go zbyt często, może prowadzić do poczucia braku wpływu, beznadziei.
["Wolę jechać nad morze, ale lepiej nie zaczynać kłótni , to ma być miły urlop."]
Kiedy dobrze jest stosować to podejście?
- Kiedy sprawa jest banalna lub kiedy inne sprawy są o wiele ważniejsze.
- Kiedy rzeczywiście nie ma szans na spełnienie swoich wymagań.
- Kiedy potencjalne problemy w rozwiązaniu konfliktu mają większe znaczenie niż korzyści z jego rozwiązania.
- Na chwilę, kiedy trzeba pozwolić sobie i innym uspokoić się i odzyskać perspektywę.
- Kiedy konflikt dotyczy innych osób i dobrze sobie radzą z jego rozwiązaniem (albo może to być dla nich uczące np. przełożony nie od razu "ratuje" zespół, albo rodzic nie rozwiązuje sporu za swoje dzieci ale pozwala na twórczą różnicę zdań).
2. Dostosowywanie się (zaspokajanie potrzeb innych)
Jeśli nie lubisz, gdy różnice miedzy ludźmi wpływają na ich relacje możesz cześciej poświęcać swoje potrzeby dla zgody ogółu. Wolisz ignorować różnice niż zaryzykować zderzanie się opinii. Może to być związane z Twoją potrzebą akceptacji przez innych, ale prowadzić też może do Twojej frustracji albo bycia wykorzystywanym przez innych.
"Jeśli chcesz, pojedziemy w góry".
Kiedy dobrze jest stosować to podejście?
- Kiedy chcesz wysłuchać kogoś, kto ma lepszą pozycję, nauczyć się czegoś i wykazać się rozsądkiem.
- Kiedy jakieś sprawy są o wiele ważniejsze dla innych niż dla ciebie, po prostu nie zależy Ci aż tak bardzo.
- Aby zadowolić innych i podtrzymać współpracę.
- Kiedy szczególne znaczenie ma harmonia i stabilizacja sytuacji.
3. Rywalizacja (narzucanie)
Masz przekonanie, że dobrze jest używać siła perswazji i autorytetu, przekonywać innych do swojego zdania? Chcesz szybko rozwiązywać konflikty? Większe kompetencje i racja są powiązane dla Ciebie z pewnego rodzaju statusem. Chcesz szybko osiągać swoje cele, (potem ew. zajmujesz się relacjami) ale przecież zwykle masz i tak najlepsze pomysły. Brzmi znajomo?
"Pojedziemy w góry i już! To najlepszy sposób na odpoczynek i nasza rodzina jeździ tam od lat!".
Kiedy dobrze jest stosować to podejście?
- Kiedy zasadnicze znaczenie ma szybkie, zdecydowane działanie – np. w sytuacji krytycznej.
- W ważnych kwestiach, kiedy trzeba podjąć niepopularne decyzje – np. obniżkę kosztów.
- W kwestiach najistotniejszych dla sukcesu zespołu, rodziny, organizacji, kiedy wiadomo, że ma się rację.
- By przeciwstawić się tym, którzy wykorzystują walkę do przeforsowania swoich interesów.
4. Kompromis (dzielenie się)
"Obie strony muszą się dostosować i coś stracić, żeby coś zyskać". "Trzeba się spotkać w połowie drogi". "Nie jest możliwe, żeby każdy był zadowolony". Jeśli te zdania są Ci bliskie, mogą wskazywać na styl kompromisowy, nawet jeśli czasami wygląda tak:
Ty chcesz jechać w góry a ja nad morze, nie możemy się zgodzić, to jedźmy nad jezioro (oboje za nim nie przepadamy, ale to przecież kompromis, nikt nie wygrał)
Kiedy dobrze jest stosować to podejście?
- Gdy cele są ważne, ale niewarte walki za wszelką cenę.
- Kiedy obie strony mają ważne racje, ale rozwiązania wzajemnie się wykluczają.
- Kiedy chcesz osiągnąć tymczasowe ustaleń w złożonych problemach.
- Pod presją czasu.
- Kiedy współpraca lub rywalizacja nie przynoszą powodzenia.
5. Współpraca (rozwiązanie sporu)
To podejście jest Ci bliskie, jeśli uważasz, że różnice mogą być rozwiązane a nawet wzmocnić relację, jeśli odkryjemy, co tak naprawdę jest źródłem konfliktu. Postawa wygrana-wygrana sprawia, że szukamy nowych, kreatywnych rozwiązań.
"Chcę jechać nad morze, bo to miejsce kojarzy mi się z naszymi pierwszymi wakacjami i chcę spędzić leniwy weekend a nie zmęczyć się w górach" A ja chcę móc decydować o naszych sprawach, bo ostatnie decyzje na temat urlopu były Twoje". "To gdzie jeszcze odpoczniesz?" "Jakie miejsce miło Ci się kojarzy?" "Podam Ci trzy możliwości i coś z nich wybierzesz, zgoda?"
Kiedy dobrze jest stosować to podejście?
- Kiedy potrzeby obu stron są zbyt ważne, aby zadowolić się tylko kompromisem.
- Gdy chcemy zbudować zaangażowanie poprzez osiągniecie porozumienia.
- Gdy chcemy wziąć pod uwagę potrzeby i uczucia obu stron.
Tutaj możesz zrobić sobie test, jeśli masz jeszcze wątpliwości na temat Twojego preferowanego stylu (link).
Ważne, by stosować różne style elastycznie w zależności od wagi problemu.
Etykiety: Dobre Kłótnie, konflikt, relacje, związki
