Jak przyjąć krytykę?

Jeśli nie masz wroga w środku, wróg z zewnątrz nie może cię skrzywdzić. (afrykańskie przysłowie)

Dlaczego potrzebujemy dwóch stóp i... czworga uszu do przyjmowania krytyki?

1) Jak słyszymy krytykę – czworo uszu von Thuna:

Pomysł tego autora, że wszystko, co słyszymy możemy odebrać na 4 sposoby, pomaga mi od dawna. Powiedzmy, że wracasz do domu zmęczona, głodna i słyszysz od dziecka, czy członka rodziny:

„Widzę, ze nie ma obiadu”

Już bierze Cię powoli jasna (jak te nieugotowane ziemniaki) cholera, bo sama jesteś wygłodzona, ale przypominasz sobie von Thuna i słuchasz czworgiem uszu:

Ucho faktu (jaką informację chce Ci przekazać ta osoba?) – „Widzę, że nie ma nic do zjedzenia”
Ucho apelu (o co Cię ta osoba prosi?) „czy mogłabyś coś ugotować?” lub "może wyjdziemy na miasto coś zjeść?"
Ucho ujawniania siebie (co ta osoba mówi Ci o sobie)– „jestem głodny, zmęczony”
Ucho relacyjne (co ta osoba mówi o Tobie i waszej relacji) – „chciałbym abyś się mną zaopiekowała” lub "umawialiśmy się, że dziś ty gotujesz i nie dotrzymałaś słowa, zawiodłem się"

Może to być po prostu stwierdzenie, prośba albo chęć ponarzekania. Jeśli natomiast ktoś jest wrażliwy na krytykę, będzie miał bardziej aktywne ucho relacyjne i może odczytywać nawet neutralne uwagi jako krytykę ("np. jaka z Ciebie żona") lub słysząc:

Np. "Mamy za dużo pracy w naszym zespole”--> „Czy uważasz, ze źle organizuje naszą pracę?

Poobserwuj siebie - jakim uchem słuchasz najczęściej?

Może w relacji z konkretną osobą masz szczególnie wyrośnięte jedno ucho?

Takie obserwacje bardzo pomagają mi po pierwsze doprecyzować o co chodzi w komunikacie, a po drugie odpuszczać, jeśli nie mogę czegoś zrozumieć, czy potwierdzić w danym momencie, bo może wcale nie było to krytyką.

2) Jak przyjmujemy krytykę? Szczerość i Empatia.

Kiedy słyszymy krytykę mamy wg Marshalla Rosenberga (autora metody Porozumienie Bez Przemocy) dwie opcje wyboru: empatię, czyli zrozumienie, czego dana osoba potrzebuje i szczerość, czyli wyrażenie swoich potrzeb. Obie są potrzebne, jak dwie nogi, ale możemy wybrać jedną w zależności od tego, czego potrzebujemy bardziej. Np. widzimy że ktoś jest wzburzony więc może najpierw pokażemy mu, że go rozumiemy, a potem powiemy jak to wygląda z naszej strony. Co ciekawe wg Rosenberga, jeśli w krytyce usłyszymy ukryte potrzeby nikt nie będzie w stanie nas obrazić!

Np. Słyszę takie uwagi:

Widzę ze walczysz z tym raportem
To była nieprzemyślana decyzja
Na Twoim miejscu zmieniłbym podejście do pracy
Nie wiem o co Ci chodzi

Używając SZCZEROŚCI, ujawniając swoje potrzeby odpowiem:

Widzę, że walczysz z tym raportem. -->Chciałbym żebyś mi zaufał, że mi się uda, potrzebuje trochę więcej czasu, ale chce się tego nauczyć.
To była nieprzemyślana decyzja -->Myślę, że wziąłem wszystkie za i przeciw pod uwagę. Do czego konkretnie się odnosisz?
Na Twoim miejscu zmieniłbym podejście do pracy – Mówię Ci o mojej pracy, bo chciałbym żebyś mnie posłuchał, a nie doradzał, chce się tylko wygadać.
Ale jesteś uparta – Mówiłam Ci wczoraj, ze wycieczka do Izraela może być teraz niebezpieczna i nie usłyszałam od Ciebie dlaczego chcesz tam jechać.

Używając EMPATII odczytujemy/zgadujemy potrzeby drugiej osoby:

Widzę, że walczysz z tym raportem --> Chciałbyś, żebym pracował szybciej?
To była nieprzemyślana decyzja --> Wolisz działać wolniej. ale rozważyć wszystkie za i przeciw? Czego wg Ciebie nie wzięliśmy pod uwagę?
Na Twoim miejscu zmieniłbym podejście do pracy --> Chyba jesteś zmęczony moim narzekaniem.
Ale jesteś uparta --> Chciałbyś, żebyśmy podjęli wreszcie decyzję na temat wakacji?

Co Wam łatwiej przychodzi? Empatia czy szczerość?

Zapraszam do ćwiczeń - możesz wpisać w komentarzach trudną krytykę, jaką zdarzyło się Ci usłyszeć i spróbujemy ją rozpracować 4 uszami a potem szczerością i empatią. Jakieś propozycje?

Etykiety: emocje, konflikt, NVC, praca